Otyłość jest chorobą przewlekłą charakteryzującą się zwiększeniem tkanki tłuszczowej u mężczyzn powyżej 25%, a u kobiet powyżej 30% masy ciała. Patogeneza otyłości związana jest z czynnikami:
środowiskowymi czyli dietą, aktywnością fizyczną;
genetycznymi: uwarunkowania jednogenowe, wielogenowe, zespół genetyczny
społeczno-kulturowymi np. pożądanie wysokiej masy ciała jako przejaw dobrobytu i płodności
hormonalnymi
Otyłość zwiększa ryzyko chorób m.in. nadciśnienia tętniczego, cukrzycy typu 2, miażdżycy, kamicy moczowej, niektórych nowotworów, zapalenia trzustki, dny moczanowej, bezdechu sennego, bezpłodności.
Leczenie otyłości to proces terapeutyczny, który powinien odbywać się ze wsparciem zespołu multidyscyplinarnego w skład, którego wchodzą lekarze, dietetyk, fizjoterapeuta i psycholog.
W leczeniu otyłości możemy skorzystać z trzech form terapeutycznych obejmujących leczenie zachowawcze: zmiany stylu życia, modyfikację czynników behawioralnych, leczenie farmakologiczne i leczenie chirurgiczne.
Do operacji bariatrycznej można zakwalifikować chorego jeśli:
BMI jest równe lub wyższe niż 40 kg/m2,
BMI zawiera się w przedziale 35–40 kg/m2 przy współwystępowaniu określonych jednostek chorobowych, w zakresie których, chirurgiczna, indukowana redukcja masy ciała może przynieść potencjalną poprawę (m.in. cukrzyca typu 2, nadciśnienie tętnicze, bezpłodność żeńska, zespół bezdechu sennego, chororby układu ruchu wymagające leczenia operacyjnego),
BMI zawiera się w zakresie 30–34,9 kg/m2 w przypadku pacjentów z cukrzycą typu 2 u których pomimo stosowania leków doustnych i insuliny utrzymuje się stan hiperglikemii,
wiek wynosi pomiędzy 18. a 65. rokiem życia.
Reoperacja, kiedy poprzedni przebyty zabieg bariatryczny, nie przyniósł oczekiwanego efektu
Rodzaje operacji bariatrycznych:
1. zabiegi ograniczające możliwość przyjmowania pokarmów (operacje restrykcyjne), zmniejszenie pojemności żołądka
opaska regulowana na żołądek (adjustable gastric band – AGB)
opaska nieregulowana (nonadjustable gastric band – NGB)
rękawową resekcję żołądka (sleeve gastrectomy – SG)
2.operacje powodujące zmniejszenie wchłaniania przyjętych pokarmów (operacje wyłączające)
wyłączenie żołądkowe z zespoleniem pętlowym (mini gastric bypass)
wyłączenie żółciowo-trzustkowe
wyłączenie żółciowo-trzustkowe z ominięciem dwunastnicy.
3. operacje ograniczające możliwość przyjmowania pokarmów i powodujące zmniejszenie wchłaniania przyjętego pożywienia (operacje mieszane lub operacje restrykcyjno-wyłączające).
wyłączenie żołądkowe z zespoleniem na pętli Roux-en-Y (bywa też określana mianem ominięcia żołądkowego lub wytworzenia małego żołądka z pętlą Roux
Chirurgia bariatryczna jest teraz najbardziej efektywną długoterminową terapią leczenia otyłości. Wykazuje się znacznie większą skutecznością i trwałością, niż inne niechirurgiczne strategie leczenia otyłości.
Dietetyka bariatryczna przygotowanie do zabiegu
Kiedy wybrać się do dietetyka ? Im wcześniej tym lepiej- w trakcie kwalifikacji do zabiegu, po otrzymaniu terminu zabiegu. Właściwa edukacja żywieniowa, przygotowanie do zabiegu i edukacja w zakresie oczekiwanych efektów zabiegu i trudności z jakimi może się spotkać pacjent tym lepsze długoterminowe efekty interwencji chirurgicznej. Optymalny schemat postępowania to pierwsza konsultacja dietetyczna minimum 6 miesięcy przed zabiegiem, regularne wizyty, ostatnia wizyta ok 1 msc przed zabiegiem- w celu ewentualnego wdrożenia wymaganego przez szpital żywienia np. dieta zmniejszająca wątrobę (pre-operative liver reducing diet). Więcej o przygotowaniu do zabiegu przeczytasz TUTAJ.
Dietetyka bariatryczna po zabiegu
Zmniejszenie żołądka stwarza konieczność rezygnacji ze stały pokarmów w pierwszych dobach po zabiegu. Dieta płynna ma na celu zapobieganie wymiotom i zabezpieczenie tkanek poddanych zabiegowi. W kolejnych tygodniach (2-4 tydz) konsystencja pokarmów powinna być miękka, ale stała- pacjent wyedukowany w zakresie dokładnego żucia i powolnego jedzenia posiłków stopniowo może rozszerzać swoją dietę. Po kilku miesiącach od zabiegu dieta nie powinna dostarczać mniej niż 1200 kcal, 6 miesięcy po zabiegu kaloryczność diety powinna być dopasowana indywidualnie z dietetykiem, w celu zabezpieczenia potrzeb organizmu i dalszego spadku poziomu tkanki tłuszczowej. Nowe warunki wymagają dostosowania żywienia, należy pamiętać o małych, dobrze tolerowanych porcjach, dużej wartości odżywczej posiłków (szczególną uwagę należy zwrócić na odpowiednią podaż białka w diecie), piciu odpowiedniej ilości płynów między posiłkami. Odpowiednia suplementacja jest niezbędna. W oparciu o regularne badania krwi i kontrole lekarski, a także dzienniczek żywieniowy, należy uzupełniać niedobory Witamin z gr B, A, D, K, kwasu foliowego, wapnia, żelaza, cynku, miedzi i selenu
Wsparcie dietetyka medycznego z doświadczeniem w dietetyce bariatrycznej, pozwoli wypracować Ci długoterminowe efekty zmiany masy ciała, bez lęku, bez ryzyka niedożywienia.
Chirurgia bariartryczna to nie sposób na odchudzanie, a skuteczna metoda leczenia przewlekłej choroby, którą jest otyłość. Otyłość to choroba, która ma tendencję do nawrotów, warto przygotować swoje cele długoterminowe i stworzy ze specjalistą plan na najbliższe lata po zabiegu. Jeśli potrzebujesz wsparcia dietetycznego w trakcie przygotowania do chirurgicznego leczenia otyłości lub po nim zapraszam do współpracy stacjonarnie w gabinecie w Olsztynie (woj. warmińsko-mazurskie) lub on-line.