Zespół nieszczelnego jelita – fakty i mity

Zespół nieszczelnego jelita (leaky gut syndrome), znany również jako zwiększona przepuszczalność jelit, to stan, w którym bariera jelitowa staje się bardziej przepuszczalna, umożliwiając przedostawanie się do krwiobiegu substancji, które normalnie powinny pozostać w jelitach. Chociaż koncepcja ta jest szeroko dyskutowana, wciąż budzi kontrowersje w środowisku naukowym.

Objawy zespołu nieszczelnego jelita:

• Problemy trawienne (wzdęcia, gazy, biegunki, zaparcia)

• Alergie i nietolerancje pokarmowe

• Problemy skórne (trądzik, egzema, łuszczyca)

• Zmęczenie i osłabienie

• Bóle stawów

• Problemy z koncentracją i pamięcią

• Zaburzenia nastroju

Zespół nieszczelnego jelita

Co wiemy na pewno?

• Bariera jelitowa:

  • Jelita są wyścielone pojedynczą warstwą komórek nabłonka, które tworzą barierę chroniącą organizm przed szkodliwymi substancjami.

  • Zaburzenia w funkcjonowaniu tej bariery mogą prowadzić do przedostawania się bakterii, toksyn i niestrawionych cząsteczek pokarmu do krwiobiegu.

• Czynniki wpływające na przepuszczalność jelit:

  • Stres, niektóre leki (np. NLPZ), infekcje, dysbioza jelitowa i niektóre składniki diety mogą zwiększać przepuszczalność jelit.

  • Istnieje związek między zwiększoną przepuszczalnością jelit a niektórymi chorobami autoimmunologicznymi, chorobami zapalnymi jelit i innymi schorzeniami.

Czego nie wiemy?

• Zespół nieszczelnego jelita jako odrębna jednostka chorobowa:

  • Wiele badań wskazuje na związek między zwiększoną przepuszczalnością jelit a różnymi problemami zdrowotnymi, ale nie ma jednoznacznych dowodów na to, że jest to odrębna jednostka chorobowa.

  • Potrzebne są dalsze badania, aby ustalić, czy zwiększona przepuszczalność jelit jest przyczyną, czy skutkiem innych schorzeń.

• Diagnostyka:

  • Nie ma jednego standardowego testu diagnostycznego na zespół nieszczelnego jelita.

  • Test na przepuszczalność jelit (test laktuloza/mannitol) jest używany w badaniach naukowych, ale nie jest powszechnie stosowany w praktyce klinicznej.

  • Badanie kału w celu oceny mikroflory jelitowej może dostarczyć cennych informacji o stanie mikrobiomu jelitowego.

Suplementacja i zalecenia dietetyczne:

• Probiotyki:

  • Mogą pomóc w odbudowie zdrowej mikroflory jelitowej, ale potrzebne są dalsze badania, aby określić, które szczepy i dawki są najbardziej skuteczne.

  • Dawki probiotyków są zależne od szczepów i są podawane w jednostkach CFU (Colony Forming Unit), i mogą się one wahać od 1 miliarda CFU do 10 miliardów CFU.

• Glutamina:

  • Aminokwas, który może wspomagać regenerację błony śluzowej jelit.

  • Dawki glutaminy stosowane w badaniach klinicznych wahają się od 0,5 do 3 g dziennie.

• Kwasy tłuszczowe omega-3:

  • Działają przeciwzapalnie i mogą wspomagać zdrowie jelit.

  • Rekomendowane spożycie kwasów omega 3 to 250-500 mg EPA i DHA na dzień.

• Dieta:

  • Zaleca się dietę bogatą w błonnik, warzywa i owoce, a także ograniczenie przetworzonej żywności, cukru i nasyconych tłuszczów.

  • W przypadku podejrzenia nietolerancji glutenu, w pierwszej kolejności zaleca się wykonanie testów w kierunku celiakii. Nieceliakalna nadwrażliwość na gluten (NCGS) jest diagnozowana przez wykluczenie celiakii i innych schorzeń, a następnie na podstawie obserwacji reakcji organizmu na gluten.

Ważne:

• Przed wprowadzeniem jakichkolwiek zmian w diecie lub suplementacji należy skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem.

• Zespół nieszczelnego jelita jest złożonym zagadnieniem, które wymaga dalszych badań.